Herbert A. Simon

Herbert Alexander Simon a oa un ekonomour hag ur sokiologour amerikan.

Ganet eo bet d'ar 15 a viz Mezheven 1916 e Milwaukee, Wisconsin. Aet eo da Anaon d'an 9 a viz C'hwevrer 2001 e Pittsburgh, Pennsylvania.

E dad a oa ijninour. Studiet en doa e Darmstadt e Bro-Alamagn. Kuitaet en doa Alamagn evit mont d'ar Stadoù-Unanet e 1903.

Bet eo bet Herbert A. Simon studier war ar skiantoù sokial hag ar matematikoù e Skol-veur Chicago adalek 1933.

Eus 1932 da 1942 eo bet rener ur bodad imbourc'h e Skol-veur Kalifornia e Berkeley. Kelenner skiantoù politikel eo bet en Illinois Institute of Technology.

Distro da Chicago en deus studiet labourioù John Maynard Keynes , an teknikoù matematek implijet en ekonomouriezh ha pennadoù kentañ Paul Samuelson

Levezonet eo bet gant labourioù Graham Wallas peurgetket. Kelenner oa hemañ e London School of Economics ha ken abred a 1908 en doa pouezet war perzh ar psikologiezh hag an ensvadurioù er vuhez politikel hag ekonomikel.

An doare da zivizout en aozadurioù a oa danvez e dezenn skiantoù politikel e 1943.

E 1948 e voe ezel eus an Economic Cooperation Administration a vere Steuñv Marshall.

E 1949 e voe anvet er Graduate School of Industrial Administration e Carnegie Institute of Technology.

E dibenn ar bloavezhioù 1960 e voe ezel eus bodad kuzulerien ekonomikel Prezidant ar Stadoù-Unanet dindan Lyndon Johnson da gentañ ha tri bloaz gant Richard Nixon.

Ezel eo bet eus Akademiezh ar Skiantoù er Stadoù-Unanet.

Bet en deus Priz Nobel an Ekonomiezh e 1978.

E labourioù a laka en arvar teoriennoù an ekonomourien nevez-klasel hag a bled gant an doare poellek da zivizout. Goude bezañ diskouezet bevennoù an "dibaboù poellek" en deus lakaet en a-raok ar "poell argerzhadurel" (an argerzhadur a zo poellek, n'eo ket an disoc'h).

Kaset eo bet war du ar poell artifisiel (e-touez ar re gentañ o plediñ gant an danvez eo voe)ha gounezet en deus Priz Turing e 1975 asambles gant Allen Newel evit ar pezh en doa degaset d'ar stlennouriezh.